Hazine Müsteşarlığından 14.08.2008

SİGORTA EKSPERTİZ FAALİYETLERİNİN ÇERÇEVESİNE İLİŞKİN SEKTÖR DUYURUSU

(2008/35)

Bilindiği üzere, 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 2 nci maddesinde sigorta eksperi, "sigorta konusu risklerin gerçekleşmesi sonucunda ortaya çıkan kayıp ve hasarların miktarını, nedenlerini ve niteliklerini belirleyen ve mutabakatlı kıymet tespiti, ön ekspertiz ve hasar gözetimi gibi işleri mutat meslek olarak yapan tarafsız ve bağımsız kişi” olarak tanımlanmış ve anılan Kanunun 22 nci maddesinde, sigorta eksperliğinin gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılacağı, sigorta eksperliği yapmak isteyen kişilerin Müsteşarlıktan sigorta eksperlik ruhsatı alması ve Levhaya kayıtlı olması gerektiği, ayrıca sigorta eksperinin, sigortacı veya sigorta ettiren ya da sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler tarafından serbestçe tayin edilebileceği, iki sigorta eksperi tarafından reddi olunan kişinin, kendisine sigorta eksperi tayin edilmesini Sigorta Eksperleri İcra Komitesinden talep edebileceği, tayin olunan sigorta eksperinin Komite tarafından belirlenen ücret karşılığında işi kabul etmek zorunda olduğu, bu Kanuna göre yetkili olanlar dışında hiçbir kişinin sigorta eksperliği faaliyetinde bulunamayacağı, ticaret unvanlarında veya herhangi bir belgede, sigorta eksperliği iş ve işlemleriyle uğraştığı izlenimini yaratacak kelime ve işaretler kullanamayacağı hükümleri yer almıştır.

Ayrıca, 22 Haziran 2008 tarihinde yayınlanan Sigorta Eksperleri Yönetmeliğinin 17 nci maddesinde sigorta şirketi ile sigortalı/sigorta ettirenin; sigorta şirketlerinin gerek atayacakları, gerekse sigortalı tarafından atanan eksperlerin Levhada kayıtlı olup olmadığını araştırmakla yükümlü oldukları; aksi durumda söz konusu eksperlere görev veremeyecekleri, eksperlerin özellikle büyük tutarlı kayıp veya hasarlarda, gerekli gördükleri takdirde, tarafların yetkililerini incelemeye çağırabileceği belirtilmiş, anılan Yönetmeliğin 18 inci maddesinde ise eksperlerin, ihtiyaç duyulması halinde, konusunda kendisini kanıtlamış uzmanlardan yararlanabilecekleri, bu durumda eksperlerin, uzmanlar işe başlamadan önce onların kimliği ile uzmanlık konularını kendilerini görevlendiren tarafa yazılı olarak bildirmeleri ve incelemelerinde uzmanları yanlarında bulundurmaları gerektiği, aksi halde, uzman vasfı ile tayin edilen bu kişilerin tespitlerinin geçerli sayılamayacağı ve raporda yer alamayacağı keza, eksperleri tayin eden tarafların, ayrıca kendilerince de uzman tayin edebilecekleri ifade edilmiştir. Aksine davranışlar ise, söz konusu Kanunun 35 inci maddesinde muhtelif adli para cezaları ile müeyyideye bağlanmıştır.

Hal böyle iken; yapılan incelemeler sonucunda bazı sigorta şirketlerinin söz konusu risklerin gerçekleşmesi halinde ortaya çıkan kayıp ve hasarlar ile bunların miktar ve nedenlerini tespit etmek üzere sigorta eksperlik belgesi olmayan veya Levhaya kaydolmamış kişileri görevlendirdikleri anlaşılmaktadır. Özellikle motorlu araçlarda anılan kişilerin farklı unvanlarla, sigorta poliçesi ile teminat altına alınan risklerin gerçekleşmesi sonucu hasar gören araçların onarımı için yapılması gerekli işlemleri tespit etmekte oldukları ve yapılan işlemlerin bahsedilen Kanun ve Yönetmelik kapsamında sigorta ekspertiz faaliyeti olduğu görülmektedir.

Ayrıca, söz konusu Yönetmeliğin 17 ve 18 inci maddeleri kapsamında gerek sigorta eksperleri gerek sigortalı veya sigortacı tarafından ekspertiz faaliyetinde sigorta eksperine yardımcı olmak üzere uzman tayin edilmesi de mümkündür. Ancak, açıklanan şekilde bir uzman tayin edilmesi, hasarla ilgili tespitlerin yapılması amacıyla bir sigorta eksperinin görevlendirilmesinden sonra veya bununla eş zamanlı olarak yapılabilecek bir işlemdir. Sigorta eksperi görevlendirilmeksizin uzman tayin edilmesi mümkün görülmemektedir.

Bu açıklamalar çerçevesinde, sigorta sözleşmesinde taraf olan kişilerin hasar tespitlerinde anılan Kanun ve Yönetmeliğin öngördüğü şekilde belirlenmiş sigorta eksperlerinden yararlanmaları, bunların dışında mevzuata uygun olmayan usullerin kullanılmaması gerekmektedir.

Diğer taraftan, 2008/31 sayılı sektör duyurusunda yer alan "ihbarın incelenmesi ve tazminat miktarının hesaplanması” ifadeleri ile kanunda yer alan eksperin görevleri kapsamı dışındaki işlemler kastedilmekte olup, diğer hizmetleri kapsamaktadır.